Sześć wyzwań stojących przed polskim systemem nauki i szkolnictwa wyższego w kontekście wzmacniania pozycji w globalnych rankingach uniwersytetów

Data: 5 marca 2019 r., Godzina: 9.00

Miejsce: Scholarly Communication Research Group, Międzychodzka 5, pokój 403.

Prosimy o wcześniejsze potwierdzenie chęci uczestnictwa na adres: krysszad@amu.edu.pl
Prowadzący seminarium odeśle wiadomość zawierającą lektury.



Choć globalne rankingi uniwersytetów zaistniały dopiero w 2003 roku wraz z publikacją pierwszej edycji Shanghai Jiao Tong Academic Ranking of World Universities (ARWU), rankingi i porównania instytucji akademickich stanowią element krajobrazu krajowych systemów szkolnictwa wyższego od ponad stu lat. Pierwsze rankingi uniwersytetów amerykańskich, które od 1910 roku publikował James McKeen Cattel, przecierały szlaki systematycznych porównań rozwiniętych następnie w ramach rankingu “US News and World Report” w 1983 roku czy niemieckim rankingu uczelni prowadzonym przez Centrum Für Hochschulentwicklung zapoczątkowanym w 1998 roku.

Również w Polsce, publikowany od 1999 roku ranking szkół wyższych miesięcznika “Perspektywy” zdążył zbudować sobie mocną pozycję i zaufanie zarówno przyszłych studentów i ich rodziców, jak również instytucji akademickich poddających się porównaniom i chwalącym się osiąganym w nich wynikach. Jak pisze Hazelkorn, „współczesne rankingi pojawiły się na skutek przekonania, że brakuje publicznie dostępnych informacji odnośnie jakości i wyników szkolnictwa wyższego”. W umasowionych systemach o stale rosnącej liczbie instytucji szkolnictwa wyższego potrzeba narzędzia umożliwiającego właściwy wybór studiów stawała się coraz bardziej paląca. Zbiegło się to z prowadzoną w tym okresie w wielu krajach publiczną polityką rozliczalności [accountability] i zwiększania efektywności systemów, sprzyjającą konstruowania rankingów w oparciu o kryteria ilościowe. Dziś globalne rankingi uniwersytetów stanowią dobrze okrzepły element krajobrazu nauki i szkolnictwa wyższego.


W Polsce, niemal od początku swojego istnienia, globalne rankingi uniwersytetów (przede wszystkim ARWU i THE) przykuwały uwagę opinii publicznej, w większym nawet stopniu niż wspólnoty akademickiej czy ustawodawców. Nigdy jednak nie stały się istotnym punktem konstruktywnego odniesienia polityki publicznej prowadzonej w stosunku do sektora. Uchwalenie “Konstytucji dla Nauki” to moment by wypracować przemyślaną i opartą na empirii strategię polskiego systemu szkolnictwa wyższego i nauki wobec globalnych rankingów uniwersytetów. W trakcie naszego seminarium sześć wyzwań, jakie w tym kontekście stoją przed polskim systemem zostanie przedstawione, skontekstualizowane i poddane krytycznej analizie. 

Dr Krystian Szadkowski – pracuje w Centrum Studiów nad Polityką Publiczną UAM oraz Instytucie Filozofii UAM. Zajmuje się ekonomią polityczną oraz przekształceniami systemów szkolnictwa wyższego w Europie Środkowej i Wschodniej. Autor książki Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym (2015). W 2018 roku odbył staż badawczy w Centre for Global Higher Education, w Institute of Education University College London. Obecnie prowadzi badania nad kulturowym zróżnicowaniem rozumienia prywatnych, publicznych i wspólnych dóbr w systemach szkolnictwa wyższego.


Seminarium organizowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „DIALOG” w latach 2016-2019 na podstawie umowy nr 0021/DLG/2016/10 z dnia 20 grudnia 2016 r.